Giáo sư Võ Tòng Xuân: cả đời tâm huyết cho nông nghiệp Việt Nam

HGTV – Đại diện Trường Đại học Nam Cần Thơ cho biết: Giáo sư, Tiến sĩ, Nhà giáo nhân dân, Anh hùng lao động Võ Tòng Xuân – Hiệu trưởng danh dự của nhà trường đã qua đời vào 7 giờ 27 phút sáng 19/8 tại Thành phố Hồ Chí Minh sau một thời gian lâm trọng bệnh, hưởng thọ 84 tuổi.

Sự ra đi của Giáo sư, Tiến sĩ Võ Tòng Xuân để lại niềm tiếc thương vô hạn cho gia đình, đồng nghiệp, học trò và là sự mất mát to lớn của nền khoa học và nền nông nghiệp nước ta.

Giáo sư, Tiến sĩ, Nhà giáo nhân dân, Anh hùng lao động Võ Tòng Xuân sinh năm 1940 tại thành phố Châu Đốc, tỉnh An Giang.

Năm 1961, ông được học bổng du học tại Trường Đại học Nông nghiệp Philippines. Năm 1966, ông tốt nghiệp đại học với bằng cử nhân hóa nông và được nhận làm nghiên cứu sinh tại Viện Lúa quốc tế IRRI tại Philippines. Năm 1971, với tình yêu khoa học và khát khao cống hiến cho đất nước, GS.TS Võ Tòng Xuân trở về Việt Nam và làm việc tại Đại học Cần Thơ, sau đó ông lấy bằng Tiến sĩ tại Nhật Bản năm 1975.

Ông là tác giả của nhiều công trình nghiên cứu, giáo trình, sách, tài liệu tham khảo có giá trị phục vụ cho sản xuất nông nghiệp trong nước và thế giới. Những năm đất nước còn nhiều khó khăn ông đưa ra giống lúa như: Thần Nông, IR36, IR33, IR64, MTL30 phổ biến khắp các tỉnh miền Tây.

Trong đó, IR36 và IR64 hiện là những giống lúa phổ biến nhất tại khu vực nhiệt đới Châu Á, giúp giảm chi phí sản xuất và gia tăng sản lượng, hạn chế việc sử dụng thuốc trừ sâu, góp phần thúc đẩy tính bền vững của nông nghiệp trên toàn cầu.

Nhờ các sáng kiến này, GS.TS Võ Tòng Xuân thúc đẩy mở rộng khả năng tiếp cận với hạt giống lúa chất lượng và tăng cường sản lượng lúa gạo với chi phí thấp hơn mà không sử dụng hóa chất độc hại.

Giáo sư, Tiến sĩ Võ Tòng Xuân (phải) là chuyên gia hàng đầu, có nhiều đóng góp trong lĩnh vực nông nghiệp của Việt Nam và quốc tế, là chuyên gia nông nghiệp của Việt Nam hỗ trợ vấn đề an ninh lương thực cho các nước trong khu vực ASEAN. 

Với công trình: “Phát minh và phổ biến giống lúa kháng rầy”, vào tháng 12/2023 ông được biết đến là nhà khoa học Việt Nam đầu tiên nhận giải thưởng danh giá Vinfuture – giải thưởng khoa học và công nghệ giá trị nhất hành tinh với sứ mệnh phụng sự nhân loại, với công trình: “Phát minh và phổ biến giống lúa kháng rầy”.

Những đóng góp của GS.TS Võ Tòng Xuân trong suốt gần nửa thế kỷ qua ở Việt Nam được đánh giá là đóng vai trò quan trọng trong việc đưa Việt Nam từ một quốc gia thiếu lương thực trở thành một trong 3 quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới.

GS.TS Võ Tòng Xuân cũng là nhà khoa học có công rất lớn trong việc xây dựng và phát triển Viện lúa ĐBSCL nay là Trung tâm Nghiên cứu canh tác ĐBSCL, tạo ra ngân hàng giống lúa uy tín và chất lượng cho thế giới.

Trước đó, tháng 4/2022, GS. Võ Tòng Xuân vinh dự nhận “Huân chương Mặt Trời Mọc, Tia Sáng Vàng và Ruy Băng Cổ” của Chính phủ Nhật Bản do ông có nhiều cống hiến tăng cường hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp giữa Nhật Bản và Việt Nam thông qua các chương trình hợp tác ODA của Nhật Bản.

Là một nhà khoa học hết mình với đồng ruộng, với nông dân, Giáo sư, Tiến sĩ, Nhà giáo nhân dân, Anh hùng lao động Võ Tòng Xuân còn là nhà giáo dục đầy tâm huyết. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách như Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Cần Thơ, sáng lập và là Hiệu trưởng đầu tiên của Trường Đại học An Giang, Hiệu trưởng danh dự Trường Đại học Nam Cần Thơ. Ở mỗi ngôi trường ông luôn để lại dấu ấn với nhiều công trình quý báu và luôn hết lòng vì nguồn nhân lực của ĐBSCL.

Trong cuộc đời nghiên cứu của mình, ông vẫn chưa một ngày ngơi nghỉ, luôn trăn trở cho nông nghiệp Việt Nam và thế giới. Ông là nguồn cảm hứng cho thế hệ trẻ về tinh thần học tập suốt đời, tinh thần cống hiến, chinh phục tri thức, đưa những kiến thức đã học, đã nghiên cứu vào thực tiễn sản xuất tại Việt Nam và quốc tế, góp phần đưa hình ảnh của nước ta vươn xa trên bản đồ thế giới./.