QUẢN TRỊ TỐT VÀ PHÒNG, CHỐNG THAM NHŨNG

HGTV – Thời gian qua, nhờ những nỗ lực to lớn của Đảng và Nhà nước, công cuộc phòng chống tham nhũng thu được những kết quả đáng khích lệ. Quản trị tốt và phòng, chống tham nhũng là hai vấn đề có mối quan hệ gắn kết hữu cơ. Để làm tốt hai vấn đề này, PGS.TS Vũ Công Giao cùng các tác giả TS. Nguyễn Văn Quân; TS. Nguyễn Tuấn Khanh; TS. Đỗ Thu Huyền và nhà nghiên cứu Nguyễn Minh Tâm cho ra mắt quyển sách Quản trị tốt và phòng, chống tham nhũng như một cẩm nang để nâng cao hiệu quả phòng chống tham nhũng ở nước ta trong thời gian tới.

Quyển sách quản trị tốt và phòng, chống tham nhũng.

Quyển sách quản trị tốt và phòng, chống tham nhũng có 332 trang, gồm 2 phần: Ở mỗi phần các tác giả phân tích sâu về cách quản trị tốt và Phòng, chống tham nhũng  ở các nước trên thế giới và Việt Nam như thế nào.

Phần 1, Quản trị tốt có 4 mục gồm: Quản trị Nhà nước hiện đại; Khái niệm và các đặc trưng của quản trị tốt; các tiêu chí đánh giá và mối quan hệ giữa quản trị tốt và phòng chống tham nhũng và quản trị tốt ở Việt Nam.

Phần 2, Phòng, chống tham nhũng có 3 mục gồm: Khái niệm, bản chất, biểu hiện, đặc điểm, nguyên nhân và hậu quả của tham nhũng; Một số lý thuyết và cách tiếp cận về phòng, chống tham nhũng và giá trị tham khảo cho Việt Nam và Pháp luật quốc tế và pháp luật Việt Nam về phòng chống tham nhũng.

Xây dựng, chỉnh đốn Đảng là nhân tố quyết định thành công

Trong phần 1 của quyển sách, PGS.TS Vũ Công Giao cùng các tác giả chỉ ra sự khác biệt giữa quản trị nhà nước hiện đại với mô hình quản lý cai trị truyền thống. Quản trị tốt được đánh giá là xu thế của quản trị nhà nước trong thế kỷ XXI, được các tổ chức quốc tế và các cơ quan viện trợ phát triển quốc gia xem là những nguyên tắc nền tảng cho phát triển bền vững. Các nguyên tắc của quản trị tốt như công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình cũng đồng thời là những yêu cầu, biện pháp nền tảng trong phòng, chống tham nhũng. Muốn chống tham nhũng thì điều đầu tiên phải có các giải pháp chống lại sự độc quyền, chuyên chế.

Theo các tác giả, đổi mới quản trị quốc gia theo hướng hiện đại, hiệu quả là một nhiệm vụ cấp thiết hiện nay. Về mặt lý luận cũng như thực tiễn, Đảng Cộng sản Việt Nam là lực lượng giữ vai trò quan trọng trong quá trình đổi mới này. Quản trị quốc gia là một quy trình với bốn chức năng cơ bản: hoạch định, tổ chức, điều khiển và kiểm soát. Trong gần một thế kỷ qua, sự lãnh đạo của Đảng luôn gắn liền với việc thực hiện chức năng quản trị này. Những vấn đề quan trọng nhất, như định hướng, mục tiêu phát triển đất nước, các vấn đề quốc kế dân sinh, chính sách đối ngoại… đều được Đảng đưa ra bàn bạc, thảo luận, thông qua tại các kỳ đại hội và thể chế hóa thành pháp luật.

Những bài học kinh nghiệm từ thực tiễn phòng, chống tham nhũng, tiêu cực

Như các quốc gia khác, sự phát triển của đất nước, mức độ thành công trong việc xây dựng Nhà nước pháp quyền, bảo đảm ổn định chính trị, xã hội và thực hiện các mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh ở Việt Nam phụ thuộc phần lớn vào kết quả thực hiện quản trị tốt và phòng chống tham nhũng.

Quyển sách quản trị tốt và phòng, chống tham nhũng giới thiệu trong chuyên đề “giới thiệu sách bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng” trên sóng Truyền hình Hậu Giang.

Trong phần 2 của quyển sách các tác giả nghiên cứu khái niệm, bản chất, biểu hiện, đặc điểm, nguyên nhân và hậu quả của tham nhũng. Đề ra cách tiếp cận về phòng, chống tham nhũng và giá trị tham khảo cho Việt Nam; pháp luật quốc tế và pháp luật Việt Nam về phòng, chống tham nhũng.

Hình ảnh minh họa

Tham nhũng được biểu hiện dưới nhiều dạng thức, gây ra hậu quả nặng nề và lâu dài trên nhiều mặt, nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội như kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, quản lý nhà nước. Từ cách tiếp cận về quản trị tốt, Chương trình phát triển Liên hợp quốc mô tả tham nhũng là hậu quả của sự thiếu hụt ba yếu tố gồm: trách nhiệm giải trình, sự liêm chính và tính minh bạch trong bối cảnh tồn tại sự chuyên quyền, độc đoán và tùy ý hành động do thiếu sự kiểm soát của các cơ quan và công chức nhà nước.

Ngoài ra, các nguyên nhân khách quan và chủ quan khác dẫn đến tình trạng tham nhũng như chế độ đãi ngộ đối với cán bộ, công chức còn thấp; mặt trái của kinh tế thị trường; chính sách, pháp luật về quản lý nhà nước chưa hoàn thiện, thiếu đồng bộ, còn nhiều sơ hở nhưng chậm sửa đổi, bổ sung; một số tổ chức đảng, chính quyền, người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị chưa nhận thức đầy đủ và sâu sắc về tính nghiêm trọng, sự nguy hại của tệ nạn tham nhũng nên lãnh đạo chưa chặt chẽ, thiếu kiểm tra, đôn đốc, thậm chí còn nể nang, né tránh.

Hàng loạt đại án tham nhũng bị phanh phui, xử lý trong thời gian qua. 

Đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực ở địa phương – không trông chờ, ỷ lại

Thời gian qua, nhiều vụ án lớn được đưa ra ánh sáng, nhiều cán bộ cấp cao của Đảng và Nhà nước bị nhúng chàm. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng yêu cầu: “công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực cần làm tích cực hơn nữa, mạnh mẽ, quyết liệt và hiệu quả cao hơn nữa, không né tránh, đùn đẩy, đừng đổ tại khách quan, khắc phục tình trạng trên nóng dưới lạnh”.

Ở Việt Nam, Đảng Cộng sản Việt Nam là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội. Đó là lý do vì sao Việt Nam thường xuyên có các cuộc vận động xây dựng chỉnh đốn Đảng nhằm nâng cao đạo đức cán bộ, đảng viên, các cuộc vận động về trách nhiệm nêu gương, đề cao việc tu dưỡng rèn luyện đạo đức cách mạng.

Xây dựng văn hóa liêm chính, không tham nhũng, tiêu cực

Bằng việc khảo sát các lý thuyết và cách tiếp cận về phòng, chống tham nhũng trên thế giới, ba giá trị mà Việt Nam có thể tham khảo:

Một là, về mặt thể chế, mặc dù hệ thống chính sách, pháp luật về phòng, chống tham nhũng đòi hỏi cách tiếp cận toàn diện nhưng đồng thời cần xác định được một hoặc một số ưu tiên trong từng giai đoạn. Trong bối cảnh hiện nay ở Việt Nam, một trong những ưu tiên chính là thu hồi tài sản tham nhũng.

Hai là, về thiết chế, cần thành lập một cơ quan phòng, chống tham nhũng độc lập, có cơ cấu tổ chức riêng, hoạt động chuyên trách, chuyên nghiệp, có thẩm quyền điều tra đặc biệt, tự chủ, tự chịu trách nhiệm và được tập trung, bảo đảm mọi nguồn lực cần thiết.

Ba là, về con người, cần có những cơ chế, biện pháp sáng tạo để cho phép, tạo điều kiện cho người dân tham gia vào cuộc chiến chống tham nhũng; cần chú trọng giáo dục liêm chính cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và cả người dân, bởi chỉ khi xây dựng được một xã hội liêm chính thì nạn tham nhũng mới có thể bị đẩy lùi một cách toàn diện và vững chắc.

Bài học thực tiễn

Mỗi cán bộ, đảng viên phải không ngừng rèn luyện, tu dưỡng, tự mình phải là một minh chứng sống, hiện thân của người cán bộ liêm, dũng, chính, trực. Đúng như lời Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn Một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền. /.