Thời của giống lúa chịu phèn - hạn - mặn

HGTV – Thông thường sau Tết Nguyên đán người dân Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đối mặt với hạn và mặn bủa vây. Do vậy, việc thay đổi cơ cấu giống là điều tất yếu trong thời điểm này. Festival quốc tế ngành hàng lúa gạo vừa qua, người trồng lúa có cơ hội tiếp cận với những giống lúa có khả năng chịu phèn, mặn cao mà trước đây chưa từng có. Điều này mở ra cơ hội cho người nông dân một nắng hai sương.

Ông Trần Văn Nhỏ (thứ 2 từ trái qua) nghe tư vấn về các giống lúa tại Festival Quốc tế ngành hàng lúa gạo Việt Nam – Hậu Giang 2023 

Từ việc sạ 20 ký giống 1 công, hai năm nay ông Trần Văn Nhỏ ở huyện Vị Thủy, tỉnh Hậu Giang giảm còn 7 ký một công. Giảm giống để giảm chi phí, ông Nhỏ còn ưu tiên chọn giống có đặc tính khả năng chịu mặn cao. Ông cho biết đặc điểm thứ nhất mà giống lúa cần phải có là chịu được phèn, mặn, thứ hai là ngắn ngày nếu lâu quá thì sợ hạn mặn.

Biến đổi khí hậu, hiện tượng El Nino tác động đến chiến lược kinh doanh và xu hướng lai tạo của nhiều tập đoàn, doanh nghiệp ngành lúa gạo. Công ty TNHH lúa gạo Việt Nam – Vinarice là một trong số đó.

Gian hàng trưng bày các giống lúa của công ty TNHH lúa gạo Việt Nam (Vinarice) tại Festival Quốc tế ngành hàng lúa gạo Việt Nam – Hậu Giang 2023

Tại Festival Quốc tế ngành hàng lúa gạo Việt Nam – Hậu Giang 2023, Vinarice trưng bày các giống thích ứng biến đổi khí hậu, khả năng chịu phèn, hạn, mặn từ 2 – 4‰ gồm DS1, Đài Thơm 8, VNR20, Thơm RVT. Từ đây, mong muốn người trồng lúa tiếp cận với nguồn giống mới.

Ông Trần Trương Tấn Tài – Tổng Giám đốc Công ty TNHH lúa gạo Việt Nam cho biết: “Hiện nay cả ngành nông nghiệp Việt Nam cũng đang đánh giá những rủi ro này rất lớn trong quá trình phát triển nông nghiệp Việt Nam, đặc biệt là biến đổi khí hậu. Hạn mặn thay đổi và một số dịch bệnh cũng phát triển, giống lúa chúng tôi trong thời gian tới theo hướng là chịu được hạn mặn, có thể mức độ là 4-5‰”

Tập đoàn Lộc Trời sở hữu các giống chủ lực phù hợp với điều kiện biến đổi khí hậu. Festival lần này Tập đoàn giới thiệu các giống lúa thích ứng tốt với hạn mặn và đáp ứng được yêu cầu xuất khẩu, gồm: Lộc Trời 1, Lộc Trời. Hiện, đơn vị đặt mục tiêu lai tạo giống lúa mới chống chịu nồng độ mặn cao hơn.

Ông Huỳnh Văn Thòn – Chủ tịch Tập đoàn Lộc Trời 

Ông Huỳnh Văn Thòn – Chủ tịch Tập đoàn Lộc Trời chia sẻ thêm, Lộc Trời cũng có hướng nghiên cứu về bộ giống chịu mặn, tập đoàn có 6 bộ giống phù hợp với 6 vùng miền để có khả năng phân bổ cho nhiều vùng canh tác và thời vụ trong cả năm. Như vậy mới có đủ lượng gạo để xây dựng thương hiệu và đáp ứng nhu cầu trong nước, xuất khẩu.

Theo các chuyên gia nông nghiệp Trường Đại học Cần Thơ, bài toán về hạn mặn sẽ diễn ra ngày càng gay gắt. Do vậy, trong công tác nghiên cứu, bảo tồn cần có những nguồn gen đáp ứng với sự thay đổi này.

“Trồng những giống lúa nhu cầu nước ít hơn, chịu đựng được cái điều kiện khắc nghiệt của môi trường tốt hơn. Ví dụ trong mùa mưa thì nó có thể chống đổ ngã, chống ngập úng, ngược lại trong mùa khô hạn thì nó chịu được cái hạn mặn xâm nhập. Chúng ta có thể áp dụng các biện pháp kỹ thuật, cách chọn lọc giống để rút ngắn thời gian trong những điều kiện canh tác đặc biệt. Hiện nay, Khoa học công nghệ hỗ trợ cho chọn giống rất nhiều và các viện trường sẽ thuận tiện hơn trong việc chọn, tạo ra những giống lúa phù hợp” – PGS.TS Lê Văn Vàng – Hiệu trưởng Trường Nông Nghiệp, Trường Đại học Cần Thơ cho biết.

Mỗi năm, toàn vùng ĐBSCL có gần 2 triệu ha đất trồng lúa, trong đó, khoảng 58,5% diện tích đất có yếu tố phèn, mặn, nghèo dinh dưỡng. Các giống lúa có khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu tại Festival có vai trò quan trọng thay đổi tư duy nông dân trồng lúa và thúc đẩy ứng dụng khoa học kỹ thuật trên đồng ruộng./.

Thực hiện: Ái Nương